Уроки казахского языка
Тоғызыншы сабақ
Сабақтың тақырыбы: Алғыс айту үлгілері Сабақтың мақсаты: Жіктік жапғауларды қосу жолдарын үйрету. Алғысайту үлгілерін меңгерту. Сабақтың барысы:
I. Жаңа түсініктер: Жіктеу есімдіктер, жіктік жалғау, алғыс айтуүлгілері
Жіктеу есімдіктері: мен (я), сен(ты), сіз (вы), ол (он, она, оно), біз, біздер (мы), сендер, сіздер (вы), олар (они).
а) В казахском языке существительные, прилагательные, числительные, местоимения так же, как и глаголы, принимают личные окончания.
Например: Мен оқытушымын_- Я преподаватель; Бәріміз адамбыз-Мы все люди.
ЗАПОМНИТЕ:
1. После гласных, сонорных прибавляются следующие окончания
1 ж. Мен заңгермін Біз заңгерм/з
2 ж. Сен заңгерсің Сендер заңгерсіңдер
Сіз заңгерсіз Сіздер заңгерсіздер
3 ж. Ол заңгер Олар заңгер
2. После звонких з, ж прибавляются следующие окончания
1 ж. Мен жұмыссызбь/н Біз жұмыссызбыз
2 ж. Сен жұмыссызсың Сендер жұмыссызсы/jdap
Сіз жұмыссызсыз Сіздер жумыссызсыздар
3 ж. Ол жұмыссыз Олар жұмыссыз
3. После глухих согласных прибавляются следующие окончания
1 ж. Мен бастықпь/н Біз бастықпыз
2 ж. Сен бастықсы/f Сендер бастықсыцдар
Сіз бастықсыз Сіздер бастықсь/здар
3 ж. Ол бастық Олар бастық
II. Закрепите ваши знания по теме, используя нижеприведенные примеры:
1 .Мен өкілмін — Я представитель.
Сен бағдарламашысың — Ты программист.
Сіз батырсыз — Вы герой.
Ол кәсіпкер — Он предприниматель.
Мен ұстазбын — Я педагог-наставник.
Сен үйсізсіз — Вы бездомный.
Мен омбылықпын — Я омич.
Сен депутатсың — Ты депутат.
Сіз қазақстандықсыз — Вы казахстанец.
III. Алғыс айту үлгілері Образцы благодарности
Көп рақмет! Большое спасибо!
Көп-көп рақмет! Огромное спасибо!
Саған /сізге рақмет! Тебе /вам/ спасибо!
Бәріміздің атамыздан рақмет! Спасибо от нас всех!
Алғыс айтамын. Благодарю.
Алғыс айттым. Поблагодарил.
Алғыс айтқым келеді. Хочу поблагодарить. Алғысымды білдірмекпін! Хочу выразить признательность
Өте ризамын. Очень благодарен.
Ризашылығымды білдіргім Выражаю признательность, келеді.
Көмегіңіз үшін рақмет! Спасибо за помощь!
Көңіл бөлгеніңіз үшін рақмет! Спасибо за внимание!
Шақырғаныңыз үшін рақмет! Спасибо за приглашение!
Кеңесіңіз үшін …! За совет…!
Құттықтағаныңыз үшін …! За поздравление …!
Айтқаныңыз үшін …! За сказанное …!
Мың да бір рақмет! Огромное спасибо!
IV. Закрепите ваши знания по теме, используя нижеприведенные примеры:
Мен ризамын-Я благодарна Сен ризасын-Ты благодарна Сіз ризась/з — Вы благодарны Ол риза — Он благодарен /Она благодарна/ Біз алгыс айтамыз- Мы благодарим Сендер алғысайтасындар- Вы благодарите Сіздер алғыс айтасыздар — Вы благодарите /вежливая форма/
Олар алгыс айтады — Они поблагодарят Мен алғыс айттым-Я поблагодарил /-а/ Сен ризашылығыңды білдірд/ң — Ты выразил признательность Сіздің алғыс айтқыныз келді — Вы хотели поблагодарить.
Областной учебно—методический центр управления по развитию языков.
Подборку подготовил Султан ДАУТОВ.
