Уроки казахского языка
Екінші сабақ
Сабақтыңтақырыбы: Фонетика. Қазақтіліне тәндыбыстар.
«Ы»және«І»дыбыстарынатоқталу.Танысу
Сабақтың мақсаты: Қазақтілініңтөл дыбыс-тарын дұрыс айта білуге дағдыландыру.соның ішінде «Ы»және«І»дыбыстарыныңайырмашы-лығын айту, мысалдар келтіру арқылы төл дыбыстардың дұрыс айтылуы мүлдем басқа мағы-на беретіндігіне баса назар аудару.
Сабақтың барысы: Жаңа сабақ. Қазақ тілінің төл дыбыстардың бірі — Ы, I дыбыстарының ерек-шеліктері туралы.
Первый звук, с которым предстоит познакомиться — звук ы, который на письме обозначает буква Ы,ы.
При произношении этого звука нижняя челюсть приподнимается вверх, губы чуть растягиваются, язык отодвигается назад. Звук произносится твердо. Звук ы встречается во всех позициях слов.
В начальной позиции В медиальной позиции
Ым-мимика Дауыс-голос
Ырым-примета Отырыс- заседание
Ыдыс — посуда Орынбасар — заместитель
Ынта- прилежание Дыбыс-звук
Қызмет- должность
В конце слова
Хатшы — секретарь Жұмысшы -рабочий Ынталы -усердный Зиялы — интеллигентный Облыстық — областной
Мягкой парой ы является звук і, который на письме передается буквой l,i. При произношении этого звука губы чуть растягиваются, язык продвинут вперед. Встречается во всех позициях слова:
Кітап — книга
Кіріс- доход
Біз-мы
Білімді — образованный
Міндет-обязанность
Кезекші -дежурный
Танысу- Знакомство (знакомиться).
Таныс бол! Таныс!-Будь знаком! Знакомься!
Танысыңыз! — Знакомьтесь!
Таныс болайық! — Будем знакомы!
Танысайық! — Познакомимся!
Кел, танысайық! — Давай познакомимся!
Танысқаныма қуаныштымын — Рад(-а) знакомству.
Танысқаныма ете қуаныштымын — Очень рад(-а) знакомству.
Диалогтармен танысыңыздар.
I. — Сәлеметсіз бе? Танысайық! — Здравствуйте! Давайте познакомимся!
— МеніңатымЖақсылық. Ал сіздіңаты-жөніңіз кім? — Меня зовут Жаксылык. А как зовут Вас?
— Меніңаты -женім Оспанова Айман Маратқы-зы. — МенязовутОспановаАйман Мараткызы.
— Танысқаныма қуаныштымын. — Рад знакомству.
— Мен де сізбен танысқаныма ете қуанышты-мын. -Я тоже рада знакомству с Вами.
— Сіздің жасыңыз нешеде? — Сколько Вам лет?
-Жасым қырықта. — Мне — сорок.
Жумысорны мен лауазымын анықтаңыз. —Уточните место работы, должность.
— Сіз қайда (қай жерде) жұмыс істейсіз? — Вы где работаете?
— Мен әкімдіктежұмыс істеймін. — Я работаю в акимате.
— Ал мен қаржы департаментінде жұмыс істеймін. — А я работаю в департаменте финансов.
— Сіздің жұмыс орныңыз қайда? — Где находится Ваше рабочее место?
— Жұмыс орным төртінші қабатта, терт жуз отыз тоғызыншы бел меде. — Мое рабочее место находится на четвертом этаже в четыреста тридцать девятом кабинете.
— Әкімдік қай жерде орналасқан? — Где находится акимат?
— Ол Абай кешесіндегі, сексен үшінші үйде орналасқан. — Он находится по адресу: улица Абая, 83.
II. — Қайырлы кеш, қарындас! -Добрый вечер, девушка!
— Қайырлы кеш! -Добрый вечер!
-Ғафу етіңіз, есіміңіз кім? — Простите, как Вас зовут?
— Есімім Айсұлу. — Меня зовут Айсулу.
— Жұмыс істейсіз бе, оқисыз ба? — Вы работаете илиучитесь?
-Жұмыс істеймін. — Работаю.
— Қайда жүмыс істейсіз? — Где работаете?
— Мен Әділет министрлігінде қызмет атқара-мын. — Я работаю в Министерстве юстиции.
— Сізді қашан жолықтыруға болады? — Где можно с Вами встретиться?
— Кешіріңіз, мен асығып тұрмын. — Извините, я спешу.
-Көріскеншесау болыңыз! — До встречи!
— Қош болыңыз! — До свидания!
Областной учебно-методический центр
управления по развитию языков Акмолинской области.
